Saopštenje za medije o glavnim događajima za 2018. godinu
Kosovski penzijski štedni fond (KPŠF), kao i svake godine, izjavljuje o doprinosiocima i javnošću ključne informacije za prošlu godinu. Ovde se predstavljaju preliminarni podaci, dok su konačne brojke predstavljene u godišnjem izvještaju 2018. godine.
KPŠF je počeo 2018. godinu sa sredstvima pod upravljanjem od 1,634,648,056 evra i završilo sa 1,681,148,925 evra, ili sa 46,500,869 evra više. Tokom ove godine, KPŠF je takođe isplatio iznos od oko 31.2 miliona za penzionisane doprinosioce.
Učinak investicija tokom 2018. godine iznosio je -5.2%, koji je usledio nakon povraćaja u investicije od + 6.48% za 2017. Takođe treba pojasniti da je do 2018. godine bilo 9 godina uzastopnih pozitivnih rezultata od investicija sa bruto akumuliranim povraćajem od 464.8 miliona evra.
Kao što je stalno izjavljeno, KPŠF je institucija koja ulaže dugoročno i kada se uzimaju u obzir dvogodišnji ili višegodišnji periodi, učinak investicija je uvek pozitivan, kao što je prikazano u podacima u Tabeli 1. Drugim rečima, što se dugoročnije razmatraju investicije KPŠF, analizirani prosečni učinak rezultira većim. Prema tome, za poslednjih 10 godina – uključujući i učinak 2018. godine – proizilazi da je KPŠF imao prosečan godišnji povraćaj od +4.89%.
Tabela 1: Povraćaj od investicija KPŠF-a u poslednjih 10 godina
| Period | Bruto povraćaj od investicija | Razlika cene jedinice | Analizirani učinak |
| 2-godišnji | +€17.47 miliona | +0.87% | +0.43% |
| 3-godišnji | +€82.41 miliona | +5.35% | +1.75% |
| 5-godišnji | +€178.71 miliona | +14.51% | +2.75% |
| 10-godišnji | +€380.09 miliona | +61.24% | +4.89% |
Da bi se pokazala vrednost sadašnjih investicija, ali i uobičajena volatilnost tržišta, samo u prvoj sedmici januara 2019. godine bruto povraćaj od investicija KPŠF-a je bio pozitivan za oko 20 miliona evra.
Odrednice učinka za 2018. godinu
Učinak KPŠF-a u 2018. godini odražava glavnu činjenicu da su sva finansijska tržišta ovu godinu negativno zatvorila. Do kraja trećeg tromesečja 2018. godine, bruto povraćaj od investicija KPŠF-a iznosio je oko +22 miliona evra, period tokom kojeg su i finansijska tržišta bila u pozitivnim kvotama.
U četvrtom tromesečju 2018. godine došlo je do naglog pada finansijskih tržišta iz nekoliko glavnih razloga: 1) žestoka trgovinska borba između dve najveće ekonomije SAD i Kine (do tada bez presedana), propraćeno sa oštrim kontinuiranim izjavama američke administracije o trgovini i gubitak kongresa naspram demokrata, što je stvorilo neizvesnost oko finansijskih tržišta; 2) pooštravanje monetarne politike Centralne banke SAD-a, kao i najava za druga povećanja osnovnih kamatnih stopa u narednoj godini; 3) neizvesnost u vezi sa BREXIT-om i fiskalnim budžetom Italije; 4) usporavanje globalnog ekonomskog rasta, sa posebnim naglaskom na azijsku ekonomiju; kao i 5) masovna korekcija vrednosti svetskih akcija, što je dovodilo do završetka 10-godišnjeg ciklusa sa pozitivnim godišnjim povraćajem na berzama.
Gore navedeni faktori doveli su do toga da se volatilnost u glavnim svetskim indeksima velike i da one u 2018. godini završavaju na negativnoj teritoriji, činjenica koja se odražavala i na učinak KPŠF-a. Međutim, kao što je ilustrovano u tabeli ispod, zahvaljujući strategiji i odlukama Upravnog odbora (gde je većina investicija tokom 2018. godine izvršena u vladinim obveznicama na Kosovu) učinak KPŠF-a je bio amortizovaniji od glavnih globalnih indeksa.
Tabela 2: Pokazatelji učinka glavnih svetskih indeksa i KPŠF-a u 2018. godini
| Indeks berze | Učinak za 2018. godinu | Ponderisani rizik (Volatilnost) |
| S&P 500 – SAD | -6.2% | 17.9% |
| DAX – Nemačka | -18.3% | 15.6% |
| CAC – Francuska | -10.9% | 13.8% |
| FTSE – Engleska | -12.4% | 14.5% |
| Nikkei -Japan | -15.6% | 19.0% |
| KPŠF | -5.2% | 5.0% |
Portfolio KPŠF-a je u 2018. godini okarakterisan izrazitijom stabilnošću od glavnih tržišta akcija. Ponderisani rizik portfolija KPŠF-a (5,0%) je bio približno tri puta manji od glavnih indeksa tržišta akcija.
Smanjenje rizika i investicije na Kosovu
Analizirajući retoriku trgovinskog rata između SAD i Kine, i svesni njenih posledica, Upravni Odbor KPŠF-a do kraja 2017. godine, i tokom cele 2018. godine, odlučio je da ne plasira nova sredstva na međunarodnim finansijskim tržištima, nego da ih orijentiše na Kosovu. Po prvi put, KPŠF je krajem 2018. godine imao oko 300 miliona evra investiranih na Kosovu (ili oko 20% ukupne aktive). Ovo je postignuto kao deo povećanja potražnje za sredstvima od strane Vlade Kosova – u koje je KPŠF sistematski učestvovao na svakoj aukciji, ali i od strane banaka u zemlji, koje su povećale kamate za privlačenje sredstava od KPŠF-a. Uopšteno govoreći, sredstva nižeg rizika (gotovina, depoziti kod lokalnih banaka, kosovske hartije od vrednosti i tržište novca) iznosile su oko 514 miliona evra ili 30.6% ukupne aktive na kraju 2018. godine, dok je godinu dana ranije bilo 195.3 miliona ili 12% sredstava.
Zaključak
Upravni Odbor procenjuje da je učinak investicija KPŠF-a, kada se uzimaju u obzir izuzetno izazovni uslovi na finansijskim tržištima: sa najgorim decembrom u istoriji finansijskih tržišta, i u trenutku kada je došlo do tog pada, bilo je neizbežno u smislu godišnjeg učinka. To, zbog toga što već u prvoj sedmici 2019. godine oporavljena je četvrtina ovog pada.
Pored toga, treba podsetiti da, počevši od prosečne starosti o 41 godine doprinosilaca KPŠF-a, sredstva se ulažu sa dugoročnom perspektivom. Uprkos negativnim rezultatima jedne jedine godine, strategija investiranja koja je na snazi će postići željene rezultate za sve doprinosioce u dugoročnom periodu – kao što je dokazano kumulativnim pozitivnim učinkom investicija KPŠF-a od njegovog osnivanja sve do kraja 2018. godine.